تفاوت کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم

کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم مواد خامی هستند که در صنایع گوناگون با اهداف مختلف به کار می‌روند. هیدروکسید کلسیم و کربنات کلسیم تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند که در این مقاله درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

کربنات کلسیم چیست؟

کربنات کلسیم نامی آشنا برای فعالان در صنایع مختلف است. زیرا این ماده نقش بسیار مهمی را در تولید محصولات مختلف ایفا می‌کند. اما کربنات کلسیم چیست؟
کربنات کلسیم پودری سفید رنگ و بدون بو است که می‌توان آن از سنگ مرمر تولید کرد. بنابراین کربنات کلسیم دارای منشا طبیعی و معدنی است. همچنین می‌توان کربنات کلسیم را به صورت مصنوعی و توسط واکنش‌های شیمیایی تهیه کرد. کربنات کلسیم طبیعی را GCC یا کربنات کلسیم زمین و کربنات کلسیم مصنوعی یا PCC یا کربنات کلسیم رسوبی می‌نامند. پودر کربنات کلسیم دارای خواص زیادی است: روشنایی و شفافیت بالا، شکل ذرات فشرده، رسانای حرارت و نامحلول بودن در آب. کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم به لحاظ ویژگی‌های فیزیکی و کاربردها شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند.

هیدروکسید کلسیم چیست ؟

در پاسخ به این سوال که هیدروکسید کلسیم چیست باید گفت که هیدروکسید کلسیم یک جامد پودری سفید و بی‌بو است. هیدروکسید کلسیم، که معمولاً به عنوان آهک خاموش شناخته می‌شود، دارای فرمول شیمیایی Ca(OH)2 است. مولکول‌های هیدروکسید کلسیم از طریق پیوندهای یونی بین یون کلسیم (Ca2+) و دو یون هیدروکسید (OH-) در کنار هم نگه داشته می‌شوند. هیدروکسید کلسیم از فرآوری کربنات کلسیم و به صورت مصنوعی حاصل می‌شود. زیرا هیدروکسید کلسیم در طبیعت بسیار کمیاب است.

این پودر صنعتی در محیط‌های صنعتی مانند تصفیه فاضلاب، تولید کاغذ، ساخت و ساز و فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود. کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی نیز دارد. برای مثال، مواد پرکردن کانال ریشه دندان اغلب حاوی هیدروکسید کلسیم است. هیدروکسید کلسیم اشکال و نام‌های مختلفی دارد، از جمله:

● کلسیم دی هیدروکسید
● کلسیم هیدرات
● کلسیم (II) هیدروکسید
● آهک با درجه غذایی
● آهک هیدراته
● آهک اسیدی

آهک درجه غذایی شکلی از هیدروکسید کلسیم است که در صنایع غذایی استفاده می‌شود. قرار گرفتن در معرض این ترکیب( به شکل محافظت نشده) می‌تواند برای انسان خطرناک باشد و منجر به تحریک پوست و سوختگی‌های شیمیایی شود. قرار گرفتن در معرض Ca(OH)2 غلیظ می‌تواند منجر به آسیب ریه و حتی نابینایی شود. هیدروکسید کلسیم کاملاً در گلیسرول و اسیدها محلول است. اما فقط در آب به سختی حل می‌شود.
در ادامه به بیان تفاوت‌ و شباهت این دو ماده معدنی خواهیم پرداخت.

تفاوت و شباهت کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم

در بررسی تفاوت و شباهت این دو ماده معدنی می‌توان به چندین مورد اشاره کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
شباهت: هر دوی این مواد پودرهای سفید رنگ بدون بو و حاوی عنصر کلسیم هستند. همچنین بسیاری از کاربردهای آن‌ها در صنایع مشترک است.
تفاوت‌: کربنات کلسیم در طبیعت به فراوانی وجود دارد در حالی که هیدروکسید کلسیم در طبیعت بسیار نادر است. به همین دلیل هیدروکسید با فرآوری کربنات کلسیم و به صورت مصنوعی تولید می‌شود. تفاوت دیگر این دو ماده در قیمت آن‌هاست. قیمت هیدروکسید نسبت به کربنات کلسیم بیشتر است. چگالی این دو ماده خام نیز با یکدیگر متفاوت است. چگالی کربنات کلسیم ۲.۷۱۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. در حالی که چگالی هیدروکسید کلسیم ۲.۲۱۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. دمای ذوب کربنات کلسیم نسبت به هیدروکسید کلسیم بیشتر است. دمای ذوب هیدروکسید کلسیم ۵۸۰ درجه سانتی‌گراد است. در حالی که دمای ذوب کربنات کلسیم ۱۳۳۹ درجه سانتی‌گراد است. تفاوت در ساختار ذرات آخرین تفاوت این دو ماده خام است. ساختار بلوری ذرات کربنات کلسیم سه وجهی و ساختار بلوری ذرات هیدروکسید کلسیم شش وجهی است.

مطلب پیشنهادی: تفاوت کربنات کسیم و کائولن 

موارد مصرف کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم

موارد مصرف کربنات کلسیم و هیدروکسید کلسیم در برخی موارد مشابه هستند. اما هر یک کاربردهای ویژه و منحصر به فرد خود را نیز دارند.
موارد مصرف هیدروکسید کلسیم عبارتند از:
● در فرآیند تصفیه فاضلاب: هیدروکسید کلسیم به عنوان یک عامل شفاف کننده در تصفیه فاضلاب استفاده می‌شود.
● در کاغذسازی: Ca(OH)2 در صنعت کاغذ در طی فرآیند کرافت برای تبدیل چوب به خمیر چوب استفاده می‌شود.
● در صنعت پلاستیک: تولید بسیاری از پلاستیک‌ها مستلزم استفاده از هیدروکسید کلسیم به عنوان یک ماده اولیه است.
● در دندانپزشکی: در دندانپزشکی و برای پر کردن کانال ریشه، از این ترکیب استفاده می‌شود.
کربنات کلسیم را می‌توان در صنایع مختلفی از جمله رنگ‌های پودری، کاغذ، لوازم آرایشی و محصولات خانگی مانند درزگیرها استفاده کرد. کربنات کلسیم همچنین در بخش‌های ساختمان، صنایع آهن و فولاد و تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. کربنات کلسیم همچنین در صنعت نفت و گاز کاربرد دارد که باعث کاهش تلفات فیلتراسیون در فرمولاسیون سیال حفاری می‌شود. در صنعت پلاستیک نیز از آن به عنوان پر کننده استفاده می‌شود. در نهایت، پودر کربنات کلسیم به عنوان یک افزودنی برای صنایع غذایی و دارویی به عنوان مکمل کلسیم، برای سلامت انسان و حیوانات استفاده می‌شود.

خرید پودر کربنات کلسیم

خرید پودر این مواد خام  به دلیل کاربردها و مصارف فراوان آن‌ها توسط کارخانجات مختلفی انجام می‌شود. کربنات کلسیم دارای انواع مختلفی است و هر نوع از آن برای کاربرد خاصی مناسب است. کیفیت، درجه خلوص، اندازه ذرات و میزان شفافیت کربنات کلسیم بر کیفیت محصولات تولیدی صنایع تاثیر خواهد گذاشت. به همین دلیل دقت در خرید پودر کربنات کلسیم از اهمیت زیادی برخوردار است. وب سایت الوان پودر عرضه کننده انواع کربنات کلسیم با بالاترین کیفیت و بیشترین درجه خلوص است.

نتیجه گیری

این دو ماده معدنی با وجود شباهت‌هایی که دارند در ساختار و رفتار از تفاوت‌های بنیادینی برخوردارند. تفاوت در شیوه تولید و تفاوت در فرمول شیمیایی مهم‌ترین این تفاوت‌هاست. از این رو برای هر صنعت و کاربرد باید ماده اولیه مناسب را انتخاب کرد.